Πως Ακούμε

Η ακοή.

 Η ακοή είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Είναι μια σύνθετη διαδικασία η οποία προσλαμβάνει τους ήχους και αποδίδει σημασία σε αυτούς. Το ανθρώπινο αυτί είναι πλήρως ανεπτυγμένο κατά τη γέννηση και ανταποκρίνεται σε ήχους που είναι πολύ χαμηλοί, καθώς και σε ήχους που είναι πολύ δυνατοί. Ακόμη και στη μήτρα, τα βρέφη ανταποκρίνονται στους ήχους. Η ικανότητα να ακούμε είναι κρίσιμη για να μπορούμε να αποδίδουμε νόημα στον κόσμο γύρω μας.
Να δούμε λοιπόν πώς δουλεύει το αυτί και ο μηχανισμός ακοής.

Τα πέντε τμήματα του μηχανισμού της ακοής είναι :
1. Το εξωτερικό αυτί
2. Το μέσο αυτί.
3. Το έσω αυτί.
4. Το ακουστικό νεύρο.
5. Τα ακουστικά κέντρα επεξεργασίας του εγκεφάλου.

Το έξωτερικό αυτί.

Το εξωτερικό αυτί αποτελείται από το πτερύγιο, και το κανάλι του αυτιού (έξω ακουστικός πόρος). Το πτερύγιο - το "αυτί" που βλέπουμε σε κάθε πλευρά του κεφαλιού μας - είναι κατασκευασμένο από χόνδρο και μαλακούς ιστούς, έτσι ώστε να διατηρεί ένα συγκεκριμένο σχήμα, αλλά παράλληνα να είναι και εύκαμπτο. Το πτερύγιο λειτουργεί ως συλλέκτης των ηχητικών δονήσεων γύρω μας και διοχετεύει τις δονήσεις που συλλέγει στο κανάλι των αυτιών. Μας βοηθά στον καθορισμό της κατεύθυνσης και της πηγής του ήχου.

Το κανάλι του αυτιού είναι περίπου μια ίντσα μακρύ και μια ίντσα ? σε διάμετρο. Εκτείνεται από το πτερύγιο προς το τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη). Η εξωτερική δομή  του αυτιού είναι από χόνδρο και καλύπτεται με δέρμα που περιέχει τις τρίχες και αδένες που εκκρίνουν κερί (cerumen). Οι τρίχες και το κερί εμποδίζουν την είσοδο ξένων σωμάτων, όπως τα έντομα ή η σκόνη, στον ακουστικό πόρο. Κοντά στο τύμπανο (τυμπανική μεμβράνη), το τείχος του ακουστικού πόρου γίνεται οστεώδες και καλύπτεται σφικτά από το δέρμα.
Το μέσο αυτί.

Το μέσο αυτί αρχίζει με το τύμπανο, που βρίσκεται στο τέλος του ακουστικού πόρου. Το μέσο αυτί περιέχει τρία μικροσκοπικά οστά που ονομάζονται και οστάρια. Αυτά τα τρία οστάρια αποτελούν μια εν σειρά σύνδεση από το τύμπανο μέχρι το εσωτερικό αυτί. Καθώς τα ηχητικά κύματα συναντούν το τύμπανο, αυτό κινείται μπρος-πίσω προκαλώντας τα οστάρια να κινούνται. Έτσι, το ηχητικό κύμα μετατρέπεται σε μηχανικές δονήσεις.
Το πρώτο οστάριο, η σφύρα είναι συνδεδεμένο με το τύμπανο. Η σφύρα συνδέεται με το δεύτερο οστάριο, τον άκμωνα, και στη συνέχεια ο άκμωνας συνδέεται με το τρίτο οστάριο, τον αναβολέα. Η μηχανική ενέργεια που μεταδίδεται μέσω των τριών οσταρίων προκαλεί την μέσα-έξω μετακίνηση της βάσης του αναβολέα, στη ίδια συχνότητα με αυτή των εισερχόμενων ηχητικών κυμάτων.

Το μέσο αυτί βρίσκεται στο μαστοειδές τμήμα του κροταφικού οστού (ένα κόκκαλο του κρανίου σε κάθε πλευρά του κεφαλιού) και είναι γεμάτο με αέρα. Ένας σωλήνας ο οποίος ονομάζεται ευσταχιανή σάλπιγγα εκτείνεται από το μπροστινό τοίχωμα του μέσου αυτιού προς τα κάτω στο πίσω μέρος της μύτης και του λαιμού (ρινοφάρυγγα). Αυτός ο σωλήνας παρέχει αερισμό και πρόσβαση στον εξωτερικό αέρα και εξισώνει την πίεση του αέρα και στις δύο πλευρές του τυμπάνου (τη μέσα πλευρά του αυτιού με την εξωτερική πλευρά του αυτιού. Έχουμε αισθανθεί πως δουλεύει η ευσταχιανή σάλπιγγα  στις διαφορές πίεσης του  αέρα στα αυτιά μας, κατά το χασμουρητό το μάσημα ή όταν καταπίνουμε.
Λόγω της δομής του  προσώπου και του κρανίου των παιδιών, η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι σε μια μάλλον επίπεδη θέση ανάμεσα στο μέσο αυτί και το ρινοφάρυγγα και όχι με κλίση πρός τα κάτω όπως στους ενήλικες. Η επίπεδη θέση του σωλήνα στα παιδιά δημιουργεί κίνδυνο για λοιμώξεις που ταξιδεύουν από το ρινοφάρυγγα στο μέσο αυτί.

Το εσωτερικό αυτί.

Το εσωτερικό αυτί περιέχει τα αισθητήρια όργανα για την ακοή και την ισορροπία. Ο κοχλίας είναι το ακουστικό μέρος του εσωτερικού αυτιού. Οι ημικυκλικοί σωλήνες, ο ασκός και το σακκίδιο είναι το τμήμα ισορροπίας  του εσωτερικού αυτιού.
Ο κοχλίας είναι μία οστεώδης δομή που διαμορφώνεται όπως ένα σαλιγκάρι και είναι γεμάτη με υγρό. Το όργανο του Corti είναι το αισθητήριο υποδοχής στο εσωτερικό του κοχλία που έχει τα τριχωτά κύτταρα.

Η μηχανική ενέργεια από την κίνηση των οστών του μέσου ωτός ωθεί μέσα μία μεμβράνη (το οβάλ παράθυρο) στον κοχλία. Αυτή η δύναμη μετακινεί τα υγρά του κοχλία,  που με τη σειρά τους, ενεργοποιούν τα μικροσκοπικά τριχωτά κύτταρα. Μεμονωμένα τριχωτά κύτταρα ανταποκρίνονται σε ειδικές ηχητικές συχνότητες, έτσι ώστε, ανάλογα με τη συχνότητα  του ήχου, υποκινούνται μόνο συγκεκριμμένα τριχωτά κύτταρα.

Τα σήματα μεταφράζονται σε νευρικά ερεθίσματα από αυτά τα τριχοειδή κύτταρα. Οι νευρικές ώσεις μεταδίδονται στον εγκέφαλο από το κοχλιακό τμήμα του ακουστικού νεύρου.

Το ακουστικό νεύρο.

Το ακουστικό νεύρο μεταφέρει ερεθίσματα από τον κοχλία σε ένα σταθμό στο μέσο του εγκεφάλου, τον κοχλιακό πυρήνα, καθώς και σε άλλα μονοπάτια του εγκεφάλου που καταλήγουν στον ακουστικό φλοιό του εγκεφάλου. Στον κοχλιακό πυρήνα, νευρικές ίνες από κάθε αυτί σχηματίζουν δύο οδούς. Η μία οδός ανεβαίνει κατευθείαν στον ακουστικό φλοιό από τη μία πλευρά (ημισφαίριο) του εγκεφάλου. Η άλλη διασχίζει και ανέρχεται στον ακουστικό φλοιό από την άλλη πλευρά (ημισφαίριο) του εγκεφάλου. Ως αποτέλεσμα, κάθε ημισφαίριο του εγκεφάλου λαμβάνει πληροφορίες και από τα δύο αυτιά.

Το κεντρικό ακουστικό σύστημα.

Το κεντρικό ακουστικό σύστημα ασχολείται με την επεξεργασία των ακουστικών πληροφοριών, όπως αυτές μεταφέρονται μέχρι τον εγκέφαλο. Οι διαδικασίες του κεντρικού ακουστικού συστήματος είναι υπεύθυνες για τις ακόλουθες συμπεριφορές:
Εντοπισμός ήχου και κατεύθυνσης.

Ακουστική διάκριση (αναγνώριση των διαφορών μεταξύ των διαφορετικών ήχων) Αναγνώριση προτύπων των ήχων.

Χρόνος ακοής (χρονικές διαστάσεις της ακοής): χρονική ανάλυση, χρονική συγκάλυψης, χρονική ολοκλήρωση.

Μείωση στις ακουστικές επιδόσεις  κατά την παρουσία ανταγωνιστικών ακουστικών σημάτων.

Μείωση στις ακουστικές επιδόσεις κατά την παρουσία των χαμηλότερων (λιγότερο από πλήρη) ηχητικών σημάτων.